Tip
van een site om camera's te selecteren: http://www.dpreview.com/products/search/cameras#!
De
uitleg
Als
je op zoek bent naar een nieuwe fotocamera wordt je overspoeld
door het aanbod. Er zijn geen honderden maar duizenden modellen
waaruit je een keuze kunt maken. Waar moet je in hemelsnaam
beginnen?
Je
zult prioriteiten moeten stellen. Dat betekent helaas ook
dat je heel wat moois aan je voorbij moet laten gaan en
dat bepaalde gebruiksmogelijkheden gaan afvallen.
Nu
heeft iedereen zijn eigen voorkeuren en volgorde om keuzes
te maken. Voor het resultaat mag het niet uitmaken. Ik kies
er hier voor om met de lastigste keuzes te beginnen.
Criterium
1. Afmeting en gewicht van de camera.
Hiervoor moet je je afvragen wat je met de camera wilt doen.
Een spiegelreflexuitrusting geeft je veel mogelijkheden
en een fraaie beeldkwaliteit, maar zo'n camera zul je niet
altijd bij je hebben, hij is niet supersnel uit de tas gepakt
en je bent er waarschijnlijk best voorzichtig mee.
Aan de andere kant van de range heb je camera's die niet
groter zijn dan een smartphone. Zo'n ding is dus gemakkelijk
om altijd bij je te hebben, snel paraat en omdat ze niet
duur zijn geen groot financieel risico als het een keer
grandioos fout gaat en het ding van de rotsen klettert.
Daar tussenin bevinden zich talloze modellen.
Qua
afmetingen van de camera kun je een onderscheid kunnen maken
in de volgende categorieën :
A. Platte camera's die je in je binnenzak hebt zonder dat
je daar last van hebt.
B. Iets grotere camera's die in je dagelijkse tas meegenomen
worden zonder dat het invloed heeft.
C. Weer iets grotere camera's die in de dagelijkse tas kunnen
maar toch zo groot zijn dat je dat niet elke dag gaat doen.
D. Grotere camera's die meestal met accessoires in een eigen
fototas gaan.
Nu
zijn er een paar eigenschappen die samenhangen met de afmeting
van de camera:
Foto:
zo'n klein ding merk je niet in je jaszak. Als hij uit staat
is de lens ingeklapt.
Criterium
2. De sensorgrootte
Met een grote sensor achter de lens vergaar je meer licht
dan met een kleine. Deze eenvoudige wetmatigheid betekent
dat je met een grote sensor in de schemering betere foto's
maakt dan met een kleine van dezelfde technologie.
Daarnaast geeft een grotere sensor je de mogelijkheid om
gebruik te maken van diepte-onscherpte, waarbij het onderwerp
scherp wordt afgebeeld en de achtergrond onscherp.
Als
derde kun je met een grote sensor uiteindelijk scherpere
foto's maken. Dit heeft meerdere oorzaken die ik hier niet
uitleg; het artikel is al lang genoeg..
Foto:
Voorbeeld scherptediepte. De eerste foto is gemaakt met
een compactcamera. Ga met de muis of de vinger over de foto
om de versie te zien die gemaakt is met een spiegelreflex,
met exact dezelfde instellingen.
Deze
drie fraaie eigenschappen hebben de volgende keerzijde
1. De prijs. Grote sensoren zijn fors duurder dan de kleintjes.
2. De afmeting. De grootste sensoren passen niet in de kleinste
camera's en worden nog niet heel veel toegepast in de tussenmodellen.
3. De bijbehorende lenzen zijn groot en duur. Om hetzelfde
zoombereik van groothoek naar tele te krijgen heb je met
een sensor die twee keer zo groot is (dat wil zeggen vier
keer zo groot in oppervlak) een lens nodig die niet alleen
twee keer zo lang is maar ook twee keer zo groot in diameter
en dus in principe acht keer zo zwaar.
Foto:
Het bereik van de grote lens links en het lensje in de compactcamera
is vrijwel identiek. Als de compactcamera uit staat verwijnt
het lensje zelfs in de camera.
Gelukkig
is er in het tussenbereik een snel toenemende keuze.
Lastig
is de aanduiding van de sensorgroottes. In onderstaande
afbeelding zijn de gangbare aanduidingen opgenomen en hun
maten in onderlinge verhouding. Merk op dat de inchmaten
NIET de afmeting van de sensor aangeven. Een 1"-sensor
heeft bijvoorbeeld niet een diagionale afmeting van 25,4
mm maar 16 mm. (Voor uitleg zie deze
Engelstalige Wikipediapagina, bij "Table of sensor
formats and sizes")
Voor meer gevens zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Beeldsensor
Opmerking: sommige wikipediapagina's zoals deze http://nl.wikipedia.org/wiki/Digitale_fotografie
bevatten informatie die inmiddels flink verouderd is.
Afbeelding:
de groottes van verschillende sensors, verhoudingsgewijs.
Criterium
3. Prijs
Om een lang verhaal kort te maken "There
ain't no such thing as a free lunch".
Alle leuke dingen moeten betaald worden. Op internet is
voor elk afzonderlijk model camera razendsnel te vinden
wat de internetprijs op dit moment is. In Google het merk
en modelnummer met het woord 'prijs' intoetsen is genoeg
om de prijzen van de elkaar beconcurrerende Nederlandse
aanbieders in beeld te krijgen.
De winkel om de hoek zal beslist (iets) meer vragen, maar
misschien is het in verband met de mogelijke service het
wel waard.
De
volgende overwegingen in verband met de prijs:
Koop
een camera die pas recent op de markt is gebracht.
De kwaliteit van camera's wordt nog steeds elk jaar beter.
Vooral op het gebied van sensoren zijn de afgelopen paar
jaar sprongen voorwaarts gemaakt en het einde is nog niet
in zicht. In de goedkopere segmenten heb je echter nog steeds
camera's met CCD-sensoren, in plaats van de betere CMOS-sensoren.
Koop de camera's met CCD-sensoren liever niet; vooral bij
weinig licht zijn de prestaties daarvan inmiddels uit de
tijd.
Let op de uiterste groothoekstand
Bij alle camera's met een vaste lens zit je vast aan het
zoombereik van die vaste lens. Eerder in dit artikel heb
ik uitgelegd dat het telebereik in direct verband staat
met de afmeting van de camera. Voor de andere kant van het
zoombereik, de groothoekkant, geldt dit niet.
Opmerkelijk genoeg lijkt het groothoekbereik ook nauwelijks
in verband te staan met de prijs van camera's. Doe daar
je voordeel mee. Een flinke groothoek is namelijk in de
praktijk iets waar je vaak iets aan zult hebben.
De groothoekstand van een camera wordt meestal aangeduid
in het kleinbeeld-equivalent. (uitleg
op wikipedia) Veel
voorkomend zijn 24, 28, 30 en 35 mm.
Persoonlijk: ga voor 24! De keuze in camera's is beperkt
maar je hebt maar één camera nodig en je zult
veel foto's maken in die stand.
Foto: verschil tussen 24 mm en 28 mm. Ga met de muisaanwijzer
of de vinger over de afbeelding om het verschil te zien.
Let
op het beeldscherm
Met een compactcamera fotografeer je vrijwel altijd door
op het schermpje te kijken.
Verschillen in schermpjes bestaan vooral uit verschillen
in beeldkwaliteit. De allergoedkoopste zijn zoals de prijs
doet vermoeden niet de scherpste. De uitendelijke foto wordt
daar natuurlijk nog niet minder van.
Ook hebben veel camera's nu een scherm dat je kunt opklappen
of zelfs helemaal omklappen. Dat is zonder meer een leuk
extra.
Een van de leukste ontwikkelingen van de afgelopen jaren
is ongetwijfeld het aanraakscherm. De bediening van de camera
verloopt dan al dan niet verplicht via het aanraakscherm.
De reacties van gebruikers zijn in het algemeen positief.
Tough
(waterproof, shockproof)
Als je de camera wilt gebruiken onder de meest extreme omstandigheden
dan zijn daarvoor geschikte camera's. Die kun je gerust
kopje onder laten gaan tijdens het spelen met de kinderen
in zee en op het strand in het zand laten liggen. De prijs
die je betaalt is dat die camera's in hun andere prestaties
vrij bescheiden zijn.
De
uitverkoop
Een aanrader, maar tegelijk ook een instinker. Oppassen
dus!
Camera's komen om verschillende redenen in de uitverkoop.
Sommige bleken toch gewoon niet goed genoeg. Die moet je
niet hebben. Sommigen hebben inmiddels te sterk verouderde
technologie. Die moet je ook niet hebben. Sommigen waren
te veel ingekocht. Dat is een kans. Sommigen waren iets
te geavanceerd en daardoor te duur voor het grote publiek.
Dat is een leuke kans voor een fotohobbyist!
Het zou ook best kunnen dat er op dit moment heel fraaie
camera's in de uitverkoop komen vanwege het ontbreken van
wifi. Vind je wifi niet belangrijk, sla dan je slag.
Vanzelfsprekendheden
anno 2016
Nu
ik dit schrijf is het nog 2015 en misschien loop ik met
een paar zaken vooruit op de feiten, maar zelfs de meest
eenvoudige camera's hebben nu mogelijkheden die je tot een
paar jaar geleden zelfs in de duurste regionen niet tegenkwam.
Koop
een camera met een goede beeldstabilisatie
Beeldstabilisatie vind ik een van de nuttigste uitvindingen
in de fotografie van de afgelopen decennia. Hierdoor kun
je een langere belichtingstijd gebruiken bij foto's die
je uit de hand neemt, zonder dat het beeld bewogen wordt.
Het gaat volautomatisch en je hoeft er verder niets voor
te doen. Het resultaat is dat vooral foto's bij weinig licht
en telefoto's beter worden.
Het wordt daarbij nuttiger naarmate de camera kleiner (!)
is, een kleinere camera wiebelt namelijk het hardst.
Er
zijn drie soorten beeldstabilisatie. In de eerste wordt
een element in de lens gebruikt, in de tweede de sensor
en in de derde soort wordt de beeldstabilisatie alleen softwarematig
uitgevoerd. Om kort te zijn: alleen de eerste twee methodes
werken goed. Zelfs onder de 100 euro zijn er voldoende camera's
met een goede beeldstabilisatie.
Let op de HDMI-aansluiting
De meeste moderne camera's hebben een HDMI-aansluiting om
de camera rechtstreeks op een enigszins moderne televisie
aan te sluiten. Dit is een erg leuke en handige manier om
je foto's en films in goede kwaliteit op je eigen TV en
op de TV van familie e.d. te laten zien. Het werkt handiger
en zekerder dan de foto's op een stick zetten. Je moet wel
een kabel bij je hebben natuurlijk..
Foto:
HDMI-kabel
Ingebouwde
wifi
De meeste camera's die nu op de markt komen hebben ingebouwde
wifi waarmee je de foto's rechtreeks naar een smartphone
kunt sturen en veel andere mogelijkheden. Hou er echter
rekening mee dat het allemaal heel handig gaat als je alle
instellingen eenmaal goed hebt, maar dat het soms niet bepaald
meevalt om zo ver te komen. (Yep, ik heb ervaring...)
Maak er geen breekpunt van.
Wat met de meeste wifi-camera's niet kan is de foto's direct
uit de camera op facebook zetten, mailen etc. Meestal moet
dat dan via een smartphone, in sommige andere gevallen via
een speciale app van het cameramerk die je vooraf thuis
moet programmeren. Dit beperkt de mogelijkheden onderweg.
Wel zijn er een paar camera's met een android-besturingssysteem
waarmee je in principe alles kunt doen wat met een smartphone
kan, behalve bellen (er gaat geen simkaart in). Cameratechnisch
worden deze camera's vooralsnog niet als erg goed beoordeeld.
Accupack
of batterijen
In
het verleden werd nog vaak vermeld dat het handiger kan
zijn om een camera met losse penlitebatterijen (AA of AAA)
te hebben dan een met een accupack. Die penlites zijn namelijk
overal verkrijgbaar en opladen van een accu zou niet overal
kunnen. Sinds er op de gekste plaatsen van de wereld mobiel
bereik is, is het opladen niet echt een probleem meer. Daarbij
hebben accupacks voordelen in het gewicht en de afmetingen
van vooral kleine camera's. Zelf heb ik ervaren dat accupacks
betrouwbaarder zijn dan losse batterijen wat komt doordat
er maar één onderdeel is waardoor en minder
contacten zijn en doordat de lader specifiek voor die batterij
gemaakt is.
Voordelen
waar ook nadelen aan zitten
Megapixels
of "resolutie"
Of het aantal megapixels van de sensor een indicatie was
voor de te bereiken beeldkwaliteit was altijd al een discussiepunt,
maar sinds zelfs de kleinste en goedkoopste camera's sensoren
hebben van 16megapixels is het verband volledig verdwenen.
Vanaf 12 megapixels moet je behoorlijk veeleisend zijn om
het verschil te kunnen benutten.
Extreme
zoomlenzen
Compacte camera's met lenzen met een extreem zoombereik
zien er al gauw indrukwekkend uit. Maar schijn kan bedriegen.
Vaak hebben deze camera's dezelfde sensor als hun broertjes
die in je binnenzak passen. Deze extreme zoomlenzen hebben
daarbij door hun ingewikkeldheid meer last van afwijkingen
dan lenzen van bescheidener afmeting. Zo kan het dat je
met zo'n camera weliswaar extreme telefoto's kunt maken
maar in alle andere gevallen in het nadeel bent. In de praktijk
van de fotografie heb je aan een extreem zoombereik vooral
en misschien wel alleen iets als je wilde dieren of vliegtuigen
wilt fotograferen.
Veel
speciale automatische instellingen (scene modes)
Hier zul je helaas nauwelijks aan kunnen ontkomen. Veel
camera's hebben talloze instellingen voor elke situatie.
Het vreemde is echter dat het fotograferen hier uiteindelijk
alleen ingewikkelder door wordt. Zo telde de gebruiksaanwijzing
van een professionele 6x7-rolfilmcamera uit 1982 ongeveer
30 pagina's in een boekje niet groter dan een postkaart.
Daar stond alles in wat je moest weten.
Foto:
Bronica GS-1-uitrusting uit 1982, met de gebruiksaanwjizing
De
gebruiksaanwijzing van mijn pas aangeschafte compactcamera
telt meer dan 400 pagina's op dat formaat. Onnodig te zeggen
dat die gebruiksaanwijzing alleen via internet beschikbaar
is, want uitgeprint zou het boekje 3x zo groot en zwaar
zijn als de camera zelf.
Ik
heb die mogelijkheden allemaal eens doorgelezen en mijn
camera toch maar op stand P gezet, het standaardprogramma.
Daar staat hij nu vrijwel altijd op.
Mijn professionele camera staat overigens vrijwel per definitie
op de stand M, volledig manueel. Maar dat terzijde.
Foto:
de P-stand
Verwisselbare
lenzen
Mooi, veel mogelijkheden, goede kwaliteit maar niet echt
handig dat gewissel en het gaat je ook een flinke duit kosten
als je dit echt wilt benutten. Als je zo'n camera koopt
wees dan realistisch en zet de extra lenzen ook in de begroting.
Als je niet van plan bent om extra lenzen erbij te kopen
dan is een camera met een vaste lens waarschijnlijk een
beter idee. Door de verwisselbaarheid zijn deze camera's
namelijk niet alleen duurder, maar ook groter, zwaarder
en complexer. Heb je al passende verwisselbare lenzen dan
wordt het verhaal misschien anders. Let wel op de kwaliteit
van die lenzen; de lenzen van 25 jaar geleden zijn niet
te vergelijken qua scherpte met die van nu.
Handbediende
scherpstelling
Dit lijkt een raar advies van een beroepsfotograaf. Natuurlijk
wil elke beroepsfotograaf zelf bepalen waarop een camera
scherpstelt. Ik zou niemand een camera willen aanraden die
je dat genoegen ontneemt. De stand volautomatisch, waarbij
de camera bepaalt, aan de hand van wat er in beeld is, waaróp
er scherpgesteld moet worden, staat bij mij dan ook uit.
Echte handbediening van de scherpstelling, waarbij je de
scherpte op het scherm of in de zoeker beoordeelt, stuit
echter op het probleem dat de uiteindelijke beeldscherpte
tegenwoordig altijd zo groot is dat je de scherpte via scherm
of via de zoeker zelf niet meer kunt beoordelen.
Wat dan wel werkt is de camera met de automatische scherpstelling
scherpstellen op dat deel van het beeld wat je scherp wilt
hebben. De camera moet daarvoor wel handige mogelijkheden
hebben.
Een aanraakscherm kan hierbij erg handig in zijn: je ziet
je beeld op het scherm en door het scherm even aan te raken
bepaal je de plaats waarop scherpgesteld moet worden. Er
zijn hier echter meerdere wegen die naar Rome leiden.
GPS
Het lijkt gaaf dat er een GPS in de camera zit en als je
het gaat gebruiken een leuk extra. Je foto's worden dan
voorzien van gegevens die aanduiden waar de camera was op
het moment van opname. Houdt er echter wel rekening mee
dat een GPS ook stroom verbruikt en er dus de kans bestaat
dat je er uiteindelijk voor kiest om het tijdens de vakantie
uit te zetten om te zorgen dat de batterij niet te snel
leegraakt, terwijl de vakantie nu net hét onderwerp
is waarbij GPS-gegevens iets toe kunnen voegen aan de foto.
Ook is het maar de vraag of je het uiteindelijk leuk vindt
dat wanneer je een foto op internet, facebook of waar dan
ook plaatst, iedereen met enige kennis daar uit kan halen
waar die foto precies gemaakt is. Zo hoorde ik deze week
in een lezing over internetcriminaliteit dat de helft van
de jongedames op een datingsite uiteraard niet zomaar hun
huisadres wilden geven, maar wel via de GPS-gegevens in
hun profielfoto tot op 15 meter nauwkeurig lieten weten
waar ze waren.
Flits
Een paar jaar gelden was de flitser nog een belangrijk punt
voor compactcamera's. Sinds sensoren echter zo goed beginnen
te worden dat je met de camera soms beter ziet dan met het
blote oog, beginnen flitsers in veel gevallen overbodig
te worden.
Tips voor het zoeken
Op de website Dpreview is een pagina http://www.dpreview.com/products/search/cameras#!
waar je door middel van aanklikken van je wensen de
keuze van meer dan 2000 camera's in hun database kunt inperken.
De kunst is om vooral je harde keuzes aan te geven. Als
er op het einde een tiental camera's overblijft ga die dan
eens verder bekijken.
Succes!